บทที่ 2

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาชุมชน

เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสำคัญ และประโยชน์ของข้อมูล

1.1 ความหมายของข้อมูล มีผู้รู้ได้ให้ความหมายของข้อมูลในลักษณะเดียวกันสรุปได้ว่า ข้อมูล หมายถึง ข้อเท็จจริง ของสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวเรา เช่น คน สัตว์สิ่งของสถานที่ธรรมชาติฯลฯ ที่ถูกบันทึกไว้เป็นตัวเลข สัญลักษณ์ภาพ หรือเสียงที่ช่วยทำให้รู้ถึงความเป็นมา ความสำคัญ และประโยชน์ของสิ่ง เหล่านั้น 

1.2 ความสำคัญและประโยชน์ของข้อมูล ข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริงของสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวเราล้วนมีประโยชน์ต่อการพัฒนาตนเอง ชุมชนและสังคม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการเลือกนำมาใช้ให้ถูกต้องเหมาะสมกับสถานการณ์  และโอกาส โดยทั่วไปข้อมูลจะให้ประโยชน์มากมาย

เรื่องที่ 2 ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาชุมชน การพัฒนาชุมชน

 จำเป็นต้องอาศัยข้อมูลหลาย ๆ ด้าน เพื่อใช้ในการเรียนรู้และค้นหาความจริงที่เป็นพลังภายในของชุมชนที่ยังไม่ได้พัฒนาหรือยังพัฒนาไม่เต็มที่ข้อมูลที่สำคัญที่เกี่ยวข้อง กับการพัฒนาชุมชน มีดังนี้   

เรื่องที่ 3 เทคนิคและวิธีการเก็บข้อมูลชุมชน 

เทคนิคและวิธีการเก็บข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาชุมชนมีหลายวิธีเช่น การสังเกตการสัมภาษณ์การใช้แบบสอบถาม การศึกษาจากเอกสารการสนทนากลุ่ม การสำรวจการจัดเวทีประชาคม ส่วนการจะเลือกใช้เทคนิควิธีการใดจึงจะเหมาะสมขึ้นอยู่กับหลาย ๆ ปัจจัย เช่น แหล่งข้อมูลความสะดวกความประหยัด ฯลฯ การศึกษาและรวบรวมข้อมูลชุมชน ผู้ศึกษา สามารถกระทำโดยยึดวัตถุประสงค์ของการศึกษา โดยอาจจำแนกประเด็นหลักและประเด็นย่อยเพื่อให้ได้รายละเอียดให้คลอบคลุมทุกด้าน  เทคนิควิธีการเก็บข้อมูล มีวิธีต่าง ๆ เช่น    

1. การสังเกต

2. การสัมภาษณ์

3. การใช้แบบสอบถาม

4. การศึกษาจากเอกสาร

5. การสนทนากลุ่ม

6. การสํารวจ

7. การจัดเวทีประชาคม 

เรื่องที่ 4 การวิเคราะห์ข้อมูล 

หลังจากการเก็บข้อมูลเสร็จสิ้นแล้วผู้เก็บข้อมูลควรนำผลจากการจัดเก็บข้อมูลไป ตรวจสอบความถูกต้องและสมบูรณ์กับแหล่งข้อมูลอีกครั้งเพื่อยืนยันความถูกต้องและเพิ่มเติม ข้อมูลในส่วนที่ยังไม่สมบูรณ์ให้สมบูรณ์มากที่สุด ขั้นตอนถัดมาคือการวิเคราะห์ข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลเป็นการนำข้อมูลที่เก็บรวบรวมมาได้มาจัดกระทำโดยจำแนกจัดกลุ่ม จัดระบบ หมวดหมู่ เรียงลำดับ คำนวณค่าตัวเลข (เชิงปริมาณ) ตีความสรุป และนำเสนอในรูปแบบ ต่าง ๆให้สามารถสื่อความหมายได้เช่น ตารางแผนภูมิภาพ ฯลฯ ขั้นตอนของการวิเคราะห์ข้อมูลชุมชนอาจต้องอาศัยผู้รู้เกี่ยวกับการวิเคราะห์ข้อมูลเข้ามา ให้ความร่วมมือช่วยเหลือในการวิเคราะห์และเผยแพร่ข้อมูลแต่ขณะเดียวกัน ประชาชนใน ชุมชน ต้องมีส่วนร่วมเข้ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกัน