บทที่ 4

การเมืองการปกครอง

        การเมืองการปกครองที่การเมืองเป็นเรื่องเกี่ยวกับวิธีการได้มาซึ่งอำนาจในการปกครองและการบริหาร ราชการแผ่นดิน และการใช้อำนาจที่ได้มาเพื่อสร้างความผาสุกให้แก่ประชาชน ส่วนการปกครองเป็นการทำงานของ เจ้าหน้าที่ของรัฐ ซึ่งจะดำเนินการตามกฎหมายและนโยบายที่รัฐ มอบให้ดำเนินการโดยมุ่งที่จะสร้าง ความผาสุก ความเป็นระเบียบ ความสงบเรียบร้อยให้เกิดขึ้นในสงคมภายใต้รูปแบบการปกครองแบบประชาธิปไตยและแบบเผด็จการ

รูปแบบของการปกครองระบอบประชาธิปไตย 

ในประเทศประชาธิปไตยนั้น ไม่ได้มีรูปแบบการปกครองเหมือื่น ๆ กันทั้งหมด นักวิชาการได้พยายามเสนอหลักเกณฑ์    ต่าง ๆ ที่อาจใช้แบ่งรูปแบบการปกครองของประเทศ ประชาธิปไตยมากมายด้วยกัน สรุปได้เป็น 2 หลักเกณฑ์  ดังนี้   

หลักประมุขของประเทศ  แบ่งรูปแบบประชาธิปไตยได้ 2 ลักษณะ คือ

1) มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข

2) มีประธานาธิบดีเป็นประมุข

หลักการรวมและการแยกอำนาจ  แบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ

1)แบบรัฐสภา

2) แบบประธานาธิบด

3) แบบกึ่งรัฐสภากึ่งประธานาธิบดี

ข้อดี ข้อเสียของการปกครองแต่ละรูปแบบ 

ระบอบการปกครองแต่ละรูปแบบย่อมมีส่วนดีและส่วนด้อย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบ หลายประการเช่น ความรู้ความเข้าใจและระดับการศึกษาของคนในชาติ รวมถึงภาวะ เศรษฐกิจ และสภาพสังคม วัฒนธรรม ตลอดจนปัญหาต่าง ๆ ภายในสงคม เช่น ความอดอยาก ความแตกต่างทางเชื้อชาติ ศาสนา ลัทธิความเชื่อและอุดมการณ์ทางการเมืองเป็นมูล เหตุการณ์สำคัญที่ทำให้มีการจัดระบบการปกครองเป็น 2 ระบบใหญ่ ๆ คือระบบ ประชาธิปไตยกับระบบเผด็จการ

ข้อดีของการปกครองแบบประชาธิปไตย 

1. ช่วยให้ประชาชนมีส่วนในการปกครองตนเองได้ 

2. ช่วยให้รัฐบาลที่เป็นตัวแทนของประชาชนสามารถสนองความต้องการของประชาชน ส่วนรวมได้ 

3. ช่วยให้ประชาชนมีสิทธิ เสรีภาพ ความเสมอภาคตามกฎหมายรัฐธรรมนูญ 

4. ช่วยให้บุคคลสามารถสำนึกในผลประโยชน์อันชอบธรรมของตนเอง และส่วนรวม 

5. ช่วยให้บุคคลเป็นผู้ที่ยึดในหลักการที่ถูกต้อง มีระเบียบวินัย 

6.ช่วยให้เกิดการเรียนรู้ในจริยธรรมและคุณธรรมที่จะใช้ชีวิตร่วมกันกับผู้อื่นในสงคม เดียวกันด้วยดี 

7. ช่วยให้การปกครองมีเสถียรภาพมั่นคง เป็นที่ยอมรับของประชาคมโลก 

8. ช่วยให้ประเทศมีความเป็นระเบียบเรียบร้อยและสงบสุข 

9. ช่วยพัฒนาประเทศให้เกิดความเจริญก้าวหน้าประชาชนกินดีอยู่ดี 

ข้อเสียของการปกครองแบบประชาธิปไตย 

1.แม้ว่าหลักการดี แต่การบรรลุเป้าหมายนั้นค่อนข้างยากทฤษฎีกับปฏิบัติอาจ ไม่สอดคล้องกัน 

2. รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชนอาจจะอ่อนแอและไม่มีประสิทธิภาพ 

3.พรรคการเมืองที่มอำนาจและอิทธิพลในการปกครองบางพรรคอาจจะผูกขาดอำนาจ หรือทำไปเพื่อประโยชน์ตน

4.อาจจะมีการปลุกระดมชี้นำประชาชนในทางที่มชอบ 

5.เป็นการปกครองที่ต้องเสียค่าใช้จ่ายมากเช่น ค่าใช้จ่าย ในการเลือกตั้งระดับต่าง ๆ

6. ผู้แทนราษฎรอาจจะเห็นแก่ประโยชน์ของท้องถิ่นของตนมากกว่าของประเทศโดย ส่วนรวม 

7. อาจมีการใช้เสียงข้างมากก็ดกันการใช้สิทธิเสรีภาพของ บุคคล 

8. อาจมีการใช้กระบวนการทางประชาธิปไตยบางประการไปในทางที่มชอบ 

9.อาจจะเป็นการปกครองแบบประชาธิปไตยแต่ภายนอก ส่วนภายในี้เป็นการปกครอง โดยคนเพียงบางกลุ่มบางพวก 10. ขาดความเข้าใจในการใช้สิทธิและหน้าที่

11. อำนาจและอิทธิพลของระบบราชการที่มีมากขึ้น อาจจะลิดรอนสิทธิเสรีภาพของ ประชาชน

ข้อดีของการปกครองแบบเผด็จการ

1. ช่วยให้การปกครองมีประสิทธิภาพและบรรลุเป้าหมายอย่างรวดเร็ว 

2. สามารถแก้ไขวิกฤตการณ์หรือภาวะฉุกเฉินได้อย่างรวดเร็ว 

3.ยกย่องผู้ที่มีความรู้ความสามารถสูงเพื่อช่วยปรับปรุงประเทศให้ก้าวหน้า สร้างความเจริญก้าวหน้าและพัฒนาใน     ด้านต่าง ๆ อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในด้านเทคโนโลยีและอุตสาหกรรม ตัวอย่างเช่น 

-ประเทศเยอรมนี ในสมัยรัฐบาลนาซีภายใต้ฮิตเลอร์  

-ประเทศอิตาลีในสมัยรัฐบาลฟาสซิสม์ภายใต้มุสโสลินี 

-ประเทศโซเวียต ภายใต้การนำพรรคคอมมิวนิสต์  

-ประเทศจีน ภายใต้การปกครองระบอบคอมมิวนิสต์

ข้อเสียของการปกครองแบบเผด็จการ

1. จำกัดและขัดขวางสิทธิเสรีภาพของประชาชน 

2. สกัดกั้นมิให้ผู้มีความสามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการสร้างความเจริญก้าวหน้าของ ประเทศ 

3. ผู้ปกครองและพรรคพวกอาจใช้อำนาจเข้ามาแสวงหาผลประโยชน์  

4. ก่อให้เกิดการต่อต้าน ประเทศชาติขาดความสงบสุข 

5.ก่อให้เกิดการถดถอยทางเศรษฐกิจและสังคม อันเนื่องมาจากการผูกขาดอำนาจและผลประโยชน์ของชนชั้นผู้นำและพวกพ้อง