บทที่ 1

ภูมิศาสตร์ทางกายภาพทวีปเอเชีย

ที่ตั้งและอาณาเขตของทวีปเอเชีย

  ทิศเหนือ ติดต่อกับมหาสมุทรอาร์กติก ในทะเลคารา ทะเลลัฟเตฟ และทะเลไซบีเรียตะวันออก จุดเหนือสุดคือแหลมชิลยูสกินประเทศสหพันธรัฐรัสเซีย 

ทิศตะวันออก  ติดต่อกับมหาสมุทรแปซิฟิค ในเขตทะเลเบริง ทะเลโอคอต ทะเลญี่ปุ่น ทะเลเหลือง ทะเลจีนตะวันออก และทะเลจีนใต้ โดยมีคาบสมุทรเบรองคาบสมุทรคามชัตกา และคาบสมุทรเกาหลีเป็นส่วนของแผ่นดินด้านนี้จุดตะวันออกสุดอยู่ที่แหลมเดชเนฟสหพันธรัฐ รัสเซีย 

ทิศใต้  ติดต่อกับมหาสมุทรอินเดีย น่านน้าทางตอนใต้ ได้แก่อ่าวเบงกอล ทะเลอาหรับ อ่าวเปอร์เซีย และอ่าวเอเดน จุดใต้สุดของภาคพื้นที่วีปอยู่ที่แหลมปิไอประเทศมาเลเซียเกาะ ใหญ่ทางทิศใต้ของทวีปเอเชียได้แก่ เกาะลังกา เกาะบอร์เนียว เกาะสุมาตราเกาะชวาซึ่งเป็น เกาะที่อยู่ใต้สุด 

ทิศตะวันตก  ติดต่อกับทะเลแดง คลองสุเอช ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนทะเลดำเทือกเขาคอเคซัส ทะเลแคสเปียน และเทือกเขาอูราล จุดตะวันตกสุดอยู่ที่แหลมบาบาประเทศ ตุรกี

ลักษณะภูมิประเทศ 

ลักษณะภูมิประเทศแบ่งออกเป็น 6 เขตคือ

เขตที่ราบต่าทางเหนือ

เขตที่ราบลุ่มแม่น้ำ

เขตเทือกเข้าสู่ง

เขตที่ราบสูงตอนกลางทวีป

เขตที่ราบสูงทางตอนใต้และตะวันตกเฉียงใต้

เขตหมู่เกาะภูเขาไฟเป็นเขตหินใหม่

ลักษณะภูมิอากาศ

ภูมิอากาศแบบป่าดิบชื้น พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่าดงดิบซึ่งไม่มีฤดูที่ผลัดใบและมีต้นไม้หน้าแน่นส่วนบริเวณ ปากแม่น้ำและชายฝั่งทะเลมีพืชพรรณธรรมชาติเป็นป่าชายเลน

ภูมิอากาศแบบมรสุมเขตร้อน หรือร้อนชื้นแถบมรสุม  พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่ามรสุมหรือป่าไม้ผลัดใบในเขตร้อน พันธุ์ไม่ส้วนใหญ่เป็นไม้ ใบกว้าง และเป็นไม้เนื้อแข็งที่มีค่าในทางเศรษฐกิจ หรือป่าเบญจพรรณ เช่น ไม้สัก ไม้จันทน์  ไม้ประดู่   เป็นต้น ป่ามรสุม มีลักษณะเป็นป่าโปร่งมากกว่าป่าไม้ในเขตร้อนชื้น บางแห่งมีไม้ ขนาดเล็กขึ้น  ปกคลุมบริเวณดินชั้นล่าง และบางแห่งเป็นป่าไผ่ หรือหญ้า ปะปนอยู่

ภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้าเมืองร้อน  พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่าโปร่งแบบเบญจพรรณ ถัดเข้าไปตอนในจะเป็น ทุ่งหญ้าสูง

ภูมิอากาศแบบมรสุมเขตอบอุ่น  พืชพรรณธรรมชาติ เป็นไม้ผลัดใบหรือไม่ผสม มีทั้งไม้ใบใหญ่ที่ผลัดใบ และไม้สนที่ไม่ ผลัดใบในเขตจีน เกาหลีทางใต้ของเขตนี้เป็นป่าไม้ผลัดใบ ส่วนทางเหนือมีอากาศหนาวกว่าป่า ไม้ผสมและป่าไม้ผลัดใบ เช่น ต้นโอ๊ก เมเปิล ถ้าขึ้นไปทางเหนืออากาศหนาวเย็น จะเป็นป่าสนที่มีใบเขียวตลอดปี

ภูมิอากาศแบบอบอุ่นภาคพื้นที่วีป  พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่าผสมระหว่างไม้ผลัดใบและป่าสน ลึกเข้าไปเป็น     ทุ่งหญ้า สามารถเพาะปลูก ข้าวโพด ข้าวสาลี และเลี้ยงสัตว์พวกโคนมได้ ส่วนแถบชายทะเลมีการทำป่า ไม้บ้างเล็กน้อย

ภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทรายแถบอบอุ่น  พืชพรรณธรรมชาติ เป็นทุ่งหญ้าสั้น ทุ่งหญ้าดังกล่าวใช้เพาะปลูก ข้าวสาลี ข้าวฟ่าง ฝ้าย และเลี้ยงสัตว์ได้ด

ภูมิอากาศแบบทะเลทราย  พืชพรรณธรรมชาติ เป็นอินทผลัม ตะบองเพชร และไม้ประเภทมีหนาม ชายขอบ ทะเลทรายส่วนใหญ่เป็นทุ่งหญ้าสลับป่าโปร่ง มีการเลี้ยงสัตว์ประเภทที่เลี้ยงไว้ใช้เนื้อ และทำการเพาะปลูกต้องอาศัยการชลประทานช่วย

ภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน  พืชพรรณธรรมชาติเป็นไม้ต้นเตี้ย ไม้พุ่มมีหนาม ต้นไม้เปลือกหน้าที่ทนต่อความแห้ง แล้งในฤดูร้อนได้ดี พืชที่เพาะปลูก ได้แก่ ส้ม องุ่น และมะกอก

ภูมิอากาศแบบไทกา (กึ่งขั้วโลก) พืชพรรณธรรมชาติ เป็นป่าสน เป็นแนวยาวทางเหนือของทวีป ที่เรียกว่าป่าสนของไซบีเรีย

ภูมิอากาศแบบทุนดรา (ขั้วโลก) พืชพรรณธรรมชาติ เป็นพวกตะไคร่น้า และมอสส์ 

ภูมิอากาศแบบที่สูง พืชพรรณธรรมชาติ เป็นพวกตะไคร่น้า และมอส