บทที่ 3

การจัดทำแผนพัฒนาการผลิตหรือการบริการ

เรื่องที่ 1 การกำหนดคุณภาพผลผลิตหรือบริการ

การพัฒนาการผลิตหรือการบริการ เกิดจากการกำหนดคุณภาพผลผลิตหรือการบริการ วิเคราะห์ทุนปัจจัย กำหนดเป้าหมายและการกำหนดแผนกิจกรรมเป็นการพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ

1.1 การกำหนดคุณภาพผลผลิต กำหนดขึ้นตามการใช้งานหรือตามความคาดหวังของผู้กำหนด แบ่งเป็น 2 ลักษณะ ดังนี้

คุณภาพตามหน้าที่ หมายถึง ประสิทธิภาพการทำงาน ความเหมาะสมในการใช้งาน ความทนทานคุณภาพตามลักษณะภายนอก หมายถึง รูปร่างสวยงาม สีสันสดใส เรียบร้อยเหมาะกับการใช้งาน โครงสร้างแข็งแรง

1.2 ขั้นตอนการกำหนดคุณภาพ การกำหนดคุณภาพสินค้าและบริการ มีขั้นตอนดำเนินการ 3 ขั้นตอน ดังนี้

1. การศึกษาความต้องการของผู้ใช้สินค้าและบริการอย่างกว้างขวางและครอบคลุมผู้ซื้อหรือผู้ใช้บริการที่มีความหลากหลาย

2. การออกแบบหรือการพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้สอดคล้องกับความต้องการที่ศึกษามา

3. จัดระบบการผลิตและควบคุมระบบการผลิตให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ

1.3 การกำหนดคุณภาพการบริการ คือ การให้ความช่วยเหลือหรือการดำเนินการเพื่อประโยชน์ของผู้อื่น การบริการที่ดี ผู้รับบริการจะได้รับความประทับใจและชื่นชมองค์กร

คุณภาพของการบริการ มีปัจจัยที่บ่งชี้คุณภาพของการบริการ ดังนี้

1. สามารถจับต้องได้ ควรสร้างหลักฐานให้เห็นชัดเจนว่า บริการนั้นมีคุณภาพ เช่น อาคารสถานที่ วัสดุอุปกรณ์ เครื่องอำนวยความสะดวก และบุคลากร

2. น่าเชื่อถือ ซึ่งเป็นความถูกต้องในการคิดค่าบริการ เพื่อให้ลูกค้าเกิดความเชื่อถือ

3. มีความรู้ ผู้ให้บริการที่มีคุณภาพต้องเป็นผู้มีความรู้ในเรื่องนั้น เพื่อความมั่นใจของลูกค้า

4. มีความรับผิดชอบ ผู้ให้บริการจะต้องรับผิดชอบต่องานและคำสัญญาที่ให้ไว้กับลูกค้า

5. มีจิตใจงาม ผู้ให้บริการจะต้องมีความกระตือรือร้นและเต็มใจช่วยเหลือโดยไม่รังเกียจ

 

เรื่องที่ 2 การวิเคราะห์ทุน ปัจจัยการผลิตหรือการบริการ

การวิเคราะห์ทุน เป็นปัจจัยการผลิตที่มีความจำเป็นต่อการพัฒนาอาชีพ ที่จะส่งผลต่อความมั่นคงของอาชีพ ถ้ารู้จักใช้ทุนอย่างเหมาะสม

ทุน หมายถึง เงินลงทุนในการดำเนินงานธุรกิจ ผลิต หรือบริการ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการประกอบอาชีพ

ปัจจัยการผลิตหรือการบริการ หมายถึง ทุกสิ่งทุกอย่างที่ต้องนำ มาใช้ในกระบวนการผลิตหรือการบริการแต่ละชนิด จะมีความต้องการใช้ปัจจัยการผลิตที่แตกต่างกันนักเศรษฐศาสตร์ได้จัดกลุ่มปัจจัยการผลิตหลัก ๆ ไว้ 4 ประเภท คือ ที่ดิน แรงงาน ทุน และการประกอบการ

ต้นทุนการผลิต หมายถึง ทุนในการดำเนินกิจการ แบ่งได้ 2 ประเภท ดังนี้

1. ทุนคงที่ คือ การจัดหาทุน เพื่อใช้ในการจัดหาสินทรัพย์ถาวร ซึ่งมี 2 ลักษณะ ได้แก่

1. ทุนคงที่ที่เป็นเงินสด ได้แก่ เงินที่ต้องจ่ายเป็นค่าดอกเบี้ยเงินกู้ เพื่อนำมาใช้ในการดำเนินธุรกิจ

2. ทุนคงที่ที่ไม่เป็นเงินสด ได้แก่ พื้นที่ อาคารสถานที่ โรงเรือน ค่าเสื่อมเครื่องจักร

2. ทุนหมุนเวียน คือ การที่ผู้ประกอบการจัดหาทุน เพื่อใช้การดำเนินการจัดหาสินทรัพย์หมุนเวียน ซึ่งมี 2 ลักษณะ ได้แก่

1. ทุนหมุนเวียนที่เป็นเงินสด ได้แก่ ค่าวัสดุอุปกรณ์ในการประกอบอาชีพ ทั้งในกลุ่มผลิตผลและกลุ่มบริการ ค่าจ้างแรงงานในการผลิตหรือบริการ ค่าเช่าที่ดิน/สถานที่ในการประกอบธุรกิจ หรือค่าใช้จ่ายอื่น ๆ

2. ทุนหมุนเวียนที่ไม่เป็นเงินสด ได้แก่ ค่าใช้จ่ายในครัวเรือน ค่าเสียโอกาสในที่ดิน

ในการดำเนินงานธุรกิจหรือการประกอบกิจการอาชีพ การบริหารเงินทุนหรือด้านการเงินจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ประกอบต้องให้ความสำคัญอย่างมากเพราะมีผลต่อความมั่นคงของอาชีพว่าจะก้าวหน้าหรือล้มเหลว ดังนั้น การใช้ทุนแต่ละชนิดต้องผ่านการวิเคราะห์ว่าต้องใช้ชนิดใด คุณภาพอย่างไร หรือปริมาณเท่าไหร่จึงจะเหมาะสมกับอาชีพ

 

เรื่องที่ 3 การกำหนดเป้าหมายการผลิตหรือการบริการ

เป้าหมายการผลิตหรือการบริการ คือ สิ่งที่ผู้ประกอบการอาชีพต้องการมุ่งไปให้ถึง เกิดผลตามที่ต้องการ ด้วยวิธีการต่าง ๆ ซึ่งเป็นตัวบ่งชี้ปริมาณที่จะต้องผลิตหรือบริการ

ปัจจัยที่ส่งผลให้ประสบผลสำเร็จในการผลิตหรือการบริการ ดังนี้

1. การกำหนดกลุ่มลูกค้าเป้าหมายให้ชัดเจน

2. เสริมสร้างส่วนประสมทางการตลาดได้อย่างลงตัว

3. การคำนึงถึงสภาวะแวดล้อมที่ควบคุมไม่ได้

4. สามารถตอบคำถามต่อไปนี้ได้ทุกข้อ

1. ในส่วนของลูกค้า สามารถตอบได้ว่า ใครคือกลุ่มลูกค้าเป้าหมายสำหรับผลผลิตที่ผลิตขึ้นหรือการบริการ ลูกค้าเป้าหมายดังกล่าวอยู่ ณ ที่ใด ปัจจุบันซื้อผลผลิตหรือการบริการจากที่ใด ซื้อบ่อยแค่ไหน อะไรเป็นสิ่งจูงใจให้ลูกค้าตัดสินใจใช้บริการ ทำไมลูกค้าถึงใช้ผลผลิตหรือบริการของเรา ลูกค้าเหล่านั้นชอบหรือไม่ชอบผลผลิตหรือบริการอะไรที่เรามีอยู่บ้าง

2. ในส่วนของผลผลิตหรือการบริการ สามารถตอบได้ว่า ลูกค้าต้องการผลผลิตหรือบริการอะไร ลูกค้าอยากจะให้มีผลผลิตหรือบริการเวลาใด เฉพาะการบริการ ควรตั้งชื่อว่าอะไร เพื่อเป็นสิ่งดึงดูดใจได้มากที่สุด

นอกจากนี้ ผู้ประกอบการต้องคำนึงและพิจารณาถึงความเป็นไปได้ และองค์ประกอบสำคัญด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องด้วย ได้แก่ แรงงาน เงินทุน เครื่องมือ/อุปกรณ์ วัตถุดิบ และสถานที่ เป็นต้น

 

เรื่องที่ 4 การกำหนดแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการ

การกำหนดแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการเพื่อการพัฒนาอาชีพ เป็นการกำหนดกิจกรรมที่เกี่ยวกับการขยายอาชีพ เช่น ต้องการเปิดร้านขายข้าวแกงสาขาที่ 2 แผนกิจกรรมการบริการ ควรเริ่มตั้งแต่ จัดหาทำเลที่ตั้งร้านที่ 2 ⮚ จัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์ ⮚ศึกษาเกี่ยวกับเมนูอาหารใหม่ ๆ ⮚ เปิดร้านอาหาร ⮚ จัดบริการลูกค้า

สิ่งสำคัญสำหรับการขยายอาชีพ คือ การตัดสินใจ ซึ่งมีแนวทาง ดังนี้

1) ตรวจสอบความพร้อมของตนเองในสภาพปัจจุบันเกี่ยวกับ เงินทุน แรงงาน เครื่องมือ/อุปกรณ์ วัตถุดิบ และสถานที่ รวมถึงผลผลิตหรือบริการว่ามีส่วนใดไม่สมบูรณ์

2) สำรวจสภาพแวดล้อม ตรวจสอบข้อมูลภายนอกเกี่ยวกับคู่แข่งการประกอบอาชีพเดียวกันในชุมชน และความต้องการของลูกค้าในท้องถิ่น

3) การกำหนดทางเลือก เพื่อให้แผนชัดเจนและมีทางเลือกได้หลายทางสู่การปฏิบัติ

4) การประเมินทางเลือก เพื่อให้ได้ทางเลือกสู่การปฏิบัติที่เหมาะสมที่สุด

5) การตัดสินใจ สามารถใช้หลัก 4 ประการ ในการตัดสินใจ คือ ประสบการณ์ การทดลอง การวิจัยหรือการวิเคราะห์ และการตัดสินใจเลือก

6) กำหนดวัตถุประสงค์ เป็นการกำหนดเป้าหมายว่าต้องการให้เกิดอะไร

7) พยากรณ์สภาพการณ์ในอนาคต เป็นการคิดผลบรรลุล่วงหน้าว่า หากทำตามแผนแล้ว ธุรกิจที่ดำเนินงานจะเกิดอะไรขึ้น

8) กำหนดรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติว่าจะทำอย่างไร เมื่อไร เพื่อให้เกิดผลตามวัตถุประสงค์ ที่กำหนดไว้

9) ประเมินแนวทางการปฏิบัติ เพื่อตรวจสอบความสมบูรณ์ของแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการว่าสอดคล้องกันหรือไม่ สามารถปฏิบัติได้ตามขั้นตอน วิธีการที่กำหนดไว้หรือไม่ หากพบว่ายังไม่สอดคล้อง หรือมีขั้นตอนวิธีการใดที่ไม่มั่นใจ ให้ดำเนินการปรับปรุงใหม่ให้สอดคล้อง เหมาะสม

10) ทบทวนและปรับแผน เมื่อสถานการณ์เปลี่ยนแปลง ผลลัพธ์ไม่เป็นไปตามแผนที่กำหนดเป็นการพัฒนาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในระหว่างการปฏิบัติตามแผนเมื่อมีสถานการณ์เปลี่ยนแปลงไป หรือมีข้อมูลใหม่ที่สำคัญ

 

เรื่องที่ 5 การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ

การดำเนินธุรกิจให้มีความก้าวหน้าและมั่นคง ผู้ประกอบการธุรกิจต้องคำนึงถึงการพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงตามความนิยมของลูกค้า จึงควรมีการพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการอย่างต่อเนื่อง

การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการในภาพรวม สามารถดำเนินการได้ ดังนี้

1) ลักษณะการผลิตและการให้บริการ ที่ผู้ใช้บริการสามารถสัมผัสจับต้องได้

2) ความไว้วางใจ ที่ผู้ให้บริการทำตามคำมั่นสัญญาที่ให้ไว้อย่างตรงไปตรงมาและถูกต้อง

3) ความกระตือรือร้น ที่จะช่วยเหลือและพร้อมที่จะให้บริการผู้ใช้บริการอย่างทันท่วงที

4) ความเชี่ยวชาญ ที่ใช้ความรู้ความสามารถปฏิบัติงานที่รับผิดชอบอย่างมีประสิทธิภาพ

5) อัธยาศัยที่นอบน้อม ที่มีความเป็นมิตร สุภาพ เป็นกันเอง

6) ความเป็นมิตรของผู้ปฏิบัติงานผลิตและบริการ ที่ให้เกียรติผู้อื่น จริงใจ และมีน้ำใจ

7) ความน่าเชื่อถือ ที่สามารถสร้างความเชื่อมั่น ด้วยความซื่อสัตย์ของผู้ประกอบธุรกิจ

8) ความปลอดภัย ที่ปราศจากอันตราย ความเสี่ยงภัยและปัญหาต่าง ๆ

9) การเข้าถึงบริการ ที่ติดต่อเพื่อการซื้อผลิตภัณฑ์หรือบริการด้วยความสะดวกไม่ยุ่งยาก

10) การติดต่อสื่อสาร ที่สร้างความสัมพันธ์ สื่อความหมายชัดเจน และเข้าใจง่าย

11) ความเข้าใจลูกค้า ที่ตรงกับความต้องการของผู้ใช้บริการและตอบสนองโดยทันที

คุณภาพของการผลิตหรือการบริการ เป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ประกอบการธุรกิจต้องรักษาระดับคุณภาพและพัฒนาระดับคุณภาพการผลิต หรือการบริการให้เหนือกว่าคู่แข่งขัน โดยเสนอคุณภาพการผลิตหรือการให้บริการตามลูกค้าคาดหวัง หรือเกินกว่าสิ่งที่ลูกค้าคาดหวังไว้เสมอ