บทที่ 5
โครงการพัฒนาอาชีพให้มีความมั่นคง
เรื่องที่ 1 การวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของแผนการผลิตหรือบริการ
แนวคิดของการจัดทำแผนและวัตถุประสงค์ของการจัดทำแผน ในการวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของแผนการตลาด การผลิตหรือบริการ สิ่งที่ผู้เรียนควรคำนึงถึงสิ่งแรกคือ ความเข้าใจในเรื่องของการจัดทำแผน หรือเรียกให้ง่ายคือ แผนปฏิบัติการ ซึ่งเป็นการแปลงความคิดว่าจะกระทำสิ่งใด มีเป้าหมายที่ตั้งไว้และมีความเป็นไปได้เพียงใด มีกระบวนการหรือขั้นตอนในการดำเนินงานให้บรรลุตามวัตถุประสงค์นั้นอย่างไร สำหรับวัตถุประสงค์ของการจัดทำแผนก็เพื่อให้เกิดความมั่นใจว่ามีแนวทางในการสร้างความสำเร็จตามที่ได้ตั้งเป้าหมายไว้ เพื่อเป็นการจัดลำดับความสำคัญ ความเร่งด่วนของการทำงานไว้ล่วงหน้า เป็นการป้องกันความขัดแย้งหรือความผิดพลาดหรือความซ้ำซ้อนงานที่อาจเกิดขึ้นเพื่อใช้ในการกำหนดว่าใครทำอะไร เมื่อไร อย่างไร ใช้งบประมาณเท่าไร ซึ่งในการการจัดทำแผนหรือแผนปฏิบัติการมักใช้รูปแบบของการเขียนโครงการโดยมีหัวข้อสำคัญตามขั้นตอนและรายละเอียดที่มีการวิเคราะห์ความเกี่ยวข้องกันของการจัดทำโครงการให้สำเร็จ
เรื่องที่ 2 การเขียนโครงการพัฒนาอาชีพสู่ความมั่นคง
การเขียนโครงการพัฒนาอาชีพเป็นการเขียนแผนปฏิบัติการในรูปแบบโครงการพัฒนาอาชีพ บอกถึงข้อมูลที่ได้วิเคราะห์ความเป็นไปได้ของการดำเนินงานก่อนการตัดสินใจเลือกโครงการพัฒนาอาชีพที่จะทำ โดยผู้ประกอบอาชีพหรือประกอบธุรกิจมีการวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของแผนการตลาดในด้านต่าง ๆ โดยการวิเคราะห์ ส่วนที่เกี่ยวข้อง เช่น การขาย การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ส่วนครองตลาด ส่วนผสมการตลาด ความพึงพอใจของลูกค้าเป็นต้น ซึ่งข้อมูลดังกล่าวจะช่วยให้ผู้ประกอบธุรกิจมีข้อมูลการเลือกและวิเคราะห์โครงการเบื้องต้น มีข้อมูลการประเมินเพ่อปรับปรุงโครงการ และทราบถึงการปรับปรุงภาพรวมของโครงการ สำหรับแบบฟอร์มการจัดทำโครงการพัฒนาอาชีพมีสาระสำคัญ 10 ขั้นตอน ตามตัวอย่างและคำอธิบาย ดังนี้
1. ชื่อโครงการ (ระบุชื่อโครงการพัฒนาอาชีพว่าต้องการทำอาชีพอะไร)
2. หลักการและเหตุผล (อธิบายถึงความสำคัญหรือเหตุผลของการทำโครงการ)
3. วัตถุประสงค์ของโครงการ (อธิบายถึงวัตถุประสงค์ว่าทำเพื่ออะไร)
4. วิธีดำเนินการและระยะเวลา (ระบุถึงวิธีการทำโครงการ/บอกถึงขั้นตอนการทำโครงการและระยะเวลาการทำโครงการตั้งแต่เริ่มต้น จนถึงสิ้นสุดโครงการ)
5. เป้าหมาย (ระบุถึงผลผลิตหรือเป้าหมายที่บอกถึงปริมาณและคุณภาพ)
6. สถานที่ (ระบุสถานที่การจัดทำโครงการพัฒนาอาชีพ)
7. งบประมาณ (ระบุงบประมาณที่จะใช้ในโครงการและระบุแหล่งที่มาของงบประมาณ)
8. การติดตามประเมินผล (อธิบายถึงการติดตามกระบวนการทำโครงการว่ามีการกำหนดการติดตามระยะใดบ้าง เช่น ก่อนดำเนินโครงการ ขณะดำเนินโครงการ และเสร็จสิ้นโครงการ)
9. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ/ผลที่คาดว่าจะได้รับ (ระบุถึงผลสำเร็จหรือสิ่งที่ได้รับจากโครงการเมื่อเสร็จสิ้นโครงการแล้วได้รับอะไร)
10. ผู้รับผิดชอบโครงการ (ระบุเจ้าของธุรกิจ/ผู้ประกอบการหรือชื่อกลุ่มที่ร่วมทำโครงการ)
11.ตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ (ตัวชี้วัดที่แสดงผลงานในรูปของเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ที่เกิดจากวัตถุประสงค์ของโครงการ)
เรื่องที่ 3 การตรวจสอบความเป็นไปได้และปรับปรุงแก้ไขโครงการ
การตรวจสอบความเป็นไปได้ของโครงการพัฒนาอาชีพ เป็นการพิจารณาว่าผู้ประกอบอาชีพหรือผู้ประกอบการได้ผ่านการวิเคราะห์ข้อมูลและรายละเอียดต่าง ๆ ตามขั้นตอนโครงการพัฒนาอาชีพโดยมีการตรวจสอบความเป็นไปได้และเพื่อการปรับปรุงแก้ไขโครงการ ดังนั้น จำเป็นต้องเรียนรู้และอาศัยประสบการณ์ในการทำแผนงานหรือแผนธุรกิจโครงการพัฒนาอาชีพสู่ความมั่นคงโดยมีกรอบแนวคิดหรือแนวทางการดำเนินงาน ดังนี้
1. วิเคราะห์สรุปความต้องการในการพัฒนาในด้านใดของโครงการพัฒนาอาชีพ เช่น พบว่าจำเป็นต้องพัฒนาในเรื่องการจัดการจัดการรายได้ การลดต้นทุน การส่งมอบผลผลิต เป็นต้น
2. วิเคราะห์ทรัพยากรที่ต้องการใช้ในการพัฒนาโครงการพัฒนาอาชีพมีจุดประสงค์ เพื่อให้การกำหนดแผนงานที่เกี่ยวข้องกับการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่กับระยะเวลาที่กำหนดให้มีความสัมพันธ์กัน
3. วิเคราะห์แผนงาน กระบวนการ และความเป็นไปได้ที่จะบรรลุผลสำเร็จ เพื่อตัดสินใจ เป็นการวิเคราะห์ความเป็นไปได้ตามจุดประสงค์หรือประเด็นที่ต้องการแก้ไขปัญหา
4. วิเคราะห์ผลผลิตหรือผลที่เกิด และผลกระทบเพื่อการตัดสินใจจะทำต่อหรือยกเลิก เป็นการวิเคราะห์ผลที่เกิดหรือผลกระทบโดยมีเป้าหมายว่าผลเหล่านี้สามารถบ่งชี้ถึงความมั่นคงที่จะดำเนินโครงการพัฒนาอาชีพต่อไป หรือจะยกเลิกโครงการ
เรื่องที่ 4 การปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพ
การปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพเป็นกระบวนการตรวจสอบและวิเคราะห์ข้อมูลต่าง ๆ ของโครงการพัฒนาอาชีพอย่างมีระบบโดยพิจารณาจากข้อมูลและรายละเอียดของการจัดทำโครงการพัฒนาอาชีพและมีแนวทางการประเมิน 3 ด้าน ได้แก่
1. การประเมินข้อมูลนำเข้า หรือปัจจัยนำเข้า เป็นการประเมินเพื่อให้ทราบว่าโครงการที่กำหนดขึ้นมีทรัพยากรที่เหมาะสมเพียงพอเพียงใด เช่น ความพร้อมของบุคลากร งบประมาณ เครื่องมือ/อุปกรณ์ การตลาด และการบริหารจัดการ การตรวจสอบในข้อนี้เป็นการทบทวนความเหมาะสมของทรัพยากรที่จะต้องใช้เพื่อบริหารโครงการนั่นเอง
2. การประเมินกระบวนการ เป็นการตรวจสอบวิธีการดำเนินโครงการว่ามีขั้นตอนที่จะนำไปสู่การบรรลุ วัตถุประสงค์หรือจุดมุ่งหมายที่กำหนดไว้ในโครงการ
3. การประเมินผลงาน เป็นการตรวจสอบผลลัพธ์หรือผลผลิตที่เกิดขึ้นจากการบริหารโครงการกับระยะเวลาหรือข้อมูลนำเข้าว่ามีความคุ้มค่าหรือผลประโยชน์ที่ได้รับมากน้อยเพียงใด พิจารณาจากสัดส่วนของผลผลิตต่อค่าใช้จ่าย สัดส่วนผลผลิตต่อเวลา หรือสัดส่วนของผลผลิตต่อกำลังคน เป็นต้น
สรุป
การวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของแผนการตลาด การผลิตหรือบริการ เป็นการแปลงความคิดให้อยู่ในรูปแบบของการจัดทำแผนปฏิบัติการโดยมีจุดมุ่งหมายหรือวัตถุประสงค์ของการจัดทำแผนให้บรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ และนำไปสู่การเขียนโครงการพัฒนาอาชีพซึ่งใช้รูปแบบการเขียนโครงการตามขั้นตอนและมีการตรวจสอบความเป็นไปได้ของโครงการพัฒนาอาชีพด้วยกระบวนการวิเคราะห์ปัจจัยนำเข้าเป็นเรื่องทรัพยากรในการบริหารโครงการ วิเคราะห์วิธีการและขั้นตอนที่ใช้ในการบริหารจัดการ และการวิเคราะห์ผลผลิตหรือผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นเพื่อการปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพโดยใช้หลักการประเมินข้อมูลนำเข้าประเมินกระบวนการ และประเมินผลงาน